Ünye’de Tarih Yeniden Canlanıyor:
50 Yıl Sonra Halim Ağa Cami-i Şerifi Yeniden İbadete Açıldı.
Osmanlı dönemindeki adıyla Çöreği Kazası olarak bilinen Ünye Kadılar Mahallesi’nde bulunan tarihi Halim Ağa Cami-i Şerifi, imece usulüyle başlatılan çalışmalar neticesinde 50 yıl sonra yeniden ibadete açıldı.
Kadılar Köyü Mahallesi’nde, Kavaklar Deresi üzerine kurulu olan ve Osmanlı arşivlerinde Fatih Sultan Mehmet Han dönemine ait belgelerle varlığı belgelenen Halim Ağa Cami-i Şerifi, köylülerin gönüllü katkılarıyla restore edilerek yeniden cemaatle buluştu. Caminin açılışı, tekbir sesleriyle ve büyük bir coşkuyla gerçekleştirildi.
Tarihi Derinlikten Gelen Miras
Bölge, Malazgirt Meydan Muharebesi’nin ardından 1071 yılında Danişmentli Ahmet Gazi öncülüğünde İslam ile tanıştı. 1425 yılında Müslüman Avşar boylarından Akkilise cemaati bölgeyi mesken tutarak burada tekkeler ve zaviyeler kurdu. Bu dönemde Kavaklar Deresi üzerinden geçen kervan yolu, Niksar, Reşadiye, Tokat, Sivas gibi illere ulaşımın sağlandığı önemli bir güzergâh haline geldi.
Çöreği Kazası olarak anılan bu tarihi yerleşim, Kadılar, Sarihalil, Karacalı, Yukarımese, Korga (Kargın), Kepsil, Akkilise, Tıgnit, Ahmetler ve Ağudere gibi birçok mahalleyi içinde barındırıyor. O dönemde bu mahallelerin halkı Cuma namazlarını Halim Ağa Camii’nde eda ederdi.
Asırlık Cami, İmeceyle Hayat Buldu.
İlk kez Fatih Sultan Mehmet Han’ın emriyle Abdulhalim Ağa’ya verilen yetkiyle inşa edilen cami, 1916 yılında Hacı Mehmet Usta tarafından “çantı tekniği” ile yenilendi. 1965 yılında ise köyden çıkarılan beyaz kesme taşlarla tekrar inşa edildi. Ancak mahallelerde yeni camilerin yapılmasıyla cami zamanla terk edilerek ibadete kapatıldı.
Yarım asırlık sessizlik, Kadılar Köyü sakinlerinin duyarlılığı sayesinde sona erdi. Yapılan ortak çalışmayla cami aslına uygun biçimde yeniden onarıldı ve 2025 yılı itibarıyla yeniden hizmete açıldı. Caminin çevresinin mesire alanı olarak düzenlenmesi de planlanıyor.
Bir Açık Hava Müzesi Gibi
Halim Ağa Camii’nin bulunduğu bölge, sadece manevi değil, kültürel ve doğal zenginlikleriyle de dikkat çekiyor. İslam öncesi dönemlere ait birçok arkeolojik kalıntının bulunduğu alanda kaya mezarları, inler, mağaralar, kanyonlar, şelaleler, kuyular ve kaynak sular yer alıyor. Adeta bir açık hava müzesi niteliğindeki bu alan, hem inanç turizmi hem de doğa turizmi açısından büyük potansiyel taşıyor.
Kadılar Köyü’nde bir tarih yeniden can buldu…
Sebep olanlardan Allah razı olsun.
Kaynak: Mehmet Karayalman